Presentación da 2ª monografía da SAGA en Ponte Ambía (Baños de Molgas)

Presentación no Local Social "O Cruceiro"  o  29 de agosto 2015

Cartaz da presentación

Desta vez tocounos amosar o noso humilde traballo, diante dos nosos veciños, na parroquia que nos viu nacer, Ponte Ambía.

Animados polo novo goberno municipal, especialmente polo propio alcalde Xaime Iglesias, a quen queremos dar as grazas polo seu interese e facilitarnos as cousas.

Que mellor lugar se puido escoller que a antiga escola do cruceiro, reconvertida en local social.

O Cruceiro

Preparándonos e tendo todo listo

Chegamos ó Cruceiro, unha hora antes, para ter todo listo encanto aparecera a pouca xente ca que contábamos, mentres os aprendices de reporteiros se preparaban.

O técnico de son arranxando os últimos 
atrancos.

A xente comezou a chegar.

Achegábase o comezo, xa estaban as bolboretas 
revolucionadas no estómago.

                                                                                                                                 

O alcalde Xaime Iglesias.

Primeiros momentos.

Abriu a “sesión” Xaime, demostrando a implicación do concello co patrimonio e intentando a concienciación dos veciños na súa conservación.

Así mesmo fíxonos entender o gran potencial turístico que puidera ter Baños de Molgas, dada a súa riqueza, referíndose ó seu patrimonio.

Tomou o relevo Miguel, que tras darnos unhas 
pequenas referencias sobre a SAGA, comezou a
 informarnos do que é un petróglifo.

Miguel sorprendeunos con un petróglifo "portatil"

Coñecidos xa os petróglifos, Comezamos a falar 
dos de Baños de Molgas.

Primeira imaxe do proxector.

A nosa participación.

Fomos vendo as distintas tipoloxías de Petróglifos e comparando cos existentes no concello.

Petróglifos de Baños de Molgas

San Vitoiro

Demos un repaso o San Vitoiro no que se observan coviñas, composicións circulares e cruces. Todo isto na laxe que está debaixo do cruceiro.

Seguidamente pudemos ver un vídeo de esta zona.

Vídeo do petróglifo do San Vitoiro

Fixemos unha comparación dos nosos petróglifos cos de outras zonas afastadas, vendo a gran semellanza entre eles.

Petróglifos modernos

Tivemos a oportunidade de comprobar que aínda se seguen a facer petróglifos na actualidade, aínda que con tipoloxías diferentes.

Momento da exposición

E comezamos a presentación en si da Monografía nº2 da SAGA, “Petróglifos inéditos das comarcas de Ourense e Allariz-Maceda”, guía de petróglifos inéditos atopados polo autor, entre outros no noso concello.

Primeira imaxe da presentación

Expuxemos como chegamos a decidirnos a facelo libro

Como clasificamos os achados, por concellos 
e dentro de estes, por parroquias.

Asistentes concentrados

Miguel Losada en plena participación

Démoslle un repaso o petróglifo da portada, 
incluido un vídeo

Petróglifo en San Cibrao das Viñas

Repasamos as distintas gravuras atopadas en varios concellos das comarcas de Ourense e de Allariz-Maceda, ata que chegamos ó concello de Baños de Molgas.

Concello de Baños de Molgas

Falamos da evolución dos petróglifos documentados no concello. Dende que en 2009 solo dispoñiamos de 4, pasando polos 12 atopados por José Paz e chegando a actualidade con case 40.

Alquerque de Ambía

Repasamos algunha anécdota como a do alquerque de Ambía, do que se descoñecía a localización, e que logramos atopar, así como a súa errada definición.

Finalización da presentación.

Pepe Oliva dando o seu parecer

Dende a finalización da presentación, os asistentes demostráronnos o interese que espertou neles o falar de esta nosa riqueza patrimonial.

Vemos o interese dos asistentes nos temas debatidos,
 participando ó remate da presentación.

Deixámosvos un vídeo cun anaco do comezo 

de esta presentación.

Non nos queda mais que agradecer a todos os que vos tomastes a molestia de sacrificar un momento do voso tempo, para interesarvos polo legado que nos deixaron os nosos antepasados, e que nós intentamos amosalo para loitar contra o esquecemento a que temos exposto o noso patrimonio.

Espero fose do voso interese e que vos gustase.

Graciñas a todos.

Outra desfeita impune do noso patrimonio

Con estas liñas quero informar de algo do que prefería non ter feito, o novo achado de unha desfeita do patrimonio, que de seguro quedará impune.

Como case sempre que se realiza una obra como esta do eterno AVE a Galicia, as construtoras deixan as súas pegadas nas malferidas herdanzas dos nosos antergos.

O pasado dia 5 de Decembro achegueime a unha zona afectada polas obras onde, onde miña familia tiña uns cachos de monte, que esta xente destrozou no largo facer desfacer de esta faraónica obra. Afanado en intentar adiviñar o que quedara de estes terreos, chamoume a atención o aparello metálico colocado sobre unha peneda, supostamente para medición na construción da ponte que se construíu para que a alta velocidade no tramo Meamán-Ponte Ambía atravesara o río Arnoia, nesta zona entre as aldeas de Ponte Ambía e Santa Eufemia, no concello de Baños de Molgas.

Ponte xa rematada

Imaxe de goolzoom.com

Peneda ó lonxe

Foto dende a outra beira do Arnoia

Como se pode ver parece un soporte para colocar enriba algún aparello para ir medindo a exactitude da construción. Xa está cheo de óxido.

Foron elixir a peneda que mellor se lle axeitaba para a súa necesidade, nesta elección foron dar con esta pedra que estando no límite común das parroquias de Ponte Ambía (Santa María) e San Pedro de Ribeira (San Pedro), tiña as pertinentes cruces de termo cas que na antigüidade marcaban estes “Marcos” divisorios.

Trátanse aparentemente de catro cruces, de distinta factura e polo tanto supostamente distinta data de construción. Digo aparentemente, xa que como se observa nas fotos, a base do aparello tapa parcialmente a case todas as cruces, e puidera que ocultara totalmente a algunha mais.

Soporte amarrado con parafusos na rocha

Esta foi a placa que estragou as gravuras na rocha, como se pode ver ten seis parafusos de diámetro considerable perforados na pedra.

Esperemos que cando se retire, os buratos non afectaran ás cruces en demasía.

Amarre para tirante

Ademais da placa tamén aparece algún parafuso mais pola superficie da rocha.

Cruz nº 1

Cruz número 1 situada polo lado noreste é de tipoloxía cristiá con terminacións en forma de pequena pía nos catro extremos dos dous sucos que a forman. Aparece parcialmente oculta debaixo da chapa.

Cruz nº2

A que supoño é a cruz número 2, solo se aprecia o que semella ser a base de esta. Aparentemente esta é mais moderna que a anterior, o suco non está tan redondeado como na anterior, e está menos erosionada.

Situada polo lado norte da peneda, xa no borde de esta.

Cruz nº3

No lado suroeste atopamos a cruz número 3, semioculta debaixo do metal invasor. Un dos sucos aparece xusto na esquina da devandita chapa, estando a metade do outro suco debaixo, e calculamos que o parafuso próximo puidera estar atuado no seu extremo.

Esta é a típica cruz de termo que atopamos por estas terras, a formada por dous trazos da mesma dimensión cruzados a 90º pola súa zona central.

Cruz nº4

A última das cruces de termo visibles é esta que na foto non se aprecia a penas. Trátase de unha semellante a anterior pero os seus sucos están pouco marcados e moi redondeados, posiblemente pola erosión, xa que se sitúa polo noroeste, e a antigüidade de esta.

Esperemos que amosando as continuas desfeitas que imos vendo, se lle poida por freo a tanto despropósito, e os responsables fagan respectar este noso patrimonio malferido.

Que os responsables de tanta “cafrada”, rectifiquen e que nas vindeiras ocasións tomen medidas para evitar esta cisma por atacar os maltreitos bens patrimoniais, e mais sendo evitables como esta, na que se pudo facer un soporte provisional, durante o tempo que durase a obra e non estragar algo que leva moitos anos alí feito.

Estamos acabando ca herdanza que nos deixaron os nosos antergos, eles encomendáronnos a obriga de mantela e respectala para que vindeiras xeracións poidan gozar de ela.

A localización e coordenadas da peneda é a seguinte: 42.228014, -7.708672 (PREME)

A zona onde se localiza, actualmente coñecese como Presa, no Catastro de Ensenada vendo o marqueo da feligresia de Ponte Ambía, atopamos unha referencia que ben poidera ser este “marco” “....y sigue bajando al que se dice Penas Altas y de este sigue al Rio Arnoya y Presa llamada do Cereiro y por dicho Rio.....”

Conto con que esta pequena queixa chegue a quen teña na súa man poder tomar medidas e concienciar da nosa obriga de dar o testigo de estas "herdanzas do tempo" a aqueles que deberán continuar en tempos vindeiros con esta encomenda.