Dende a anterior publicación do (05/07/2017) http://asherdanzasdotempo.blogspot.com/2017/07/petroglifos-de-banos-de-molgas-historia.html, seguiu aumentando a cifra de petróglifos no concello.
Retomando a numeración que fixemos a anterior vez,
seguiría da seguinte forma, con unha
pequena aclaración.
Na posición 58 citáramos o Petróglifo da Laxe de Carrás e
na posición
59 o Petróglifo da Laxe do Cervo, aínda que estas
dúas posibles
gravuras actualmente permanecen desaparecidas,
seguirémolas
tendo en conta en canto a numeración.
Queda dito, que non estando localizadas, sabemos da súa
existencia e en
algún momento poden ser amosadas.
Desta xeira tocoulle a Benxamín ser o primeiro
descubridor.
Atopouno nas
proximidades de Guamil e Meamán, situado na zona coñecida como o Martelo.
http://patrimoniogalego.net/index.php/97709/2017/12/petroglifo-do-martelo/
Gavilanes67
A zona onde está
localizada, coñécese como A Peneda, posiblemente en referencia a esta ou outras
formacións rochosas, que poderían estar no interior das construcións próximas
ou desaparecidas cando se fixeron estas.
http://patrimoniogalego.net/index.php/100617/2018/09/petroglifo-do-penedo/
62 - Petróglifo Penedo da Margarida
Benxamín Blanco
Como anteriormente, fixo a súa achega, amosándonos este
extraordinario gravado.
60 - Petróglifo
do Martelo
En penedo de uns
8m de longo, 5,5m de ancho e 1,70m de altura, no que se atopan varios tipos de
gravuras inéditas ata o de agora.
 |
| O Martelo (detalle figura central) |
Pola súa
superficie podemos ver mais de 30 coviñas de tamaño medio, a maioría entre 4cm
e 6cm de diámetro, algunhas de elas unidas con canles.
Na parte mais elevada sitúanse o que en principio semellaban uns taboleiros de xogo, logo de un exame mais exhaustivo, esgotamos esa posibilidade.
 |
| O Martelo (penedo) |
Realmente o que se
aprecia e un suco que marca un contorno alongado e pechado que polo lado norte
está redondeado. Esta figura ten uns 90cm de longo por uns 40cm de ancho, o seu
interior semella estar dividido en dúas ou tres zonas diferenciadas, tendo no
interior varios sucos, uns en cruz e outros horizontais. Todos estes sucos, os
do perfil exterior mais os do interior, están moi desgastados, polo que a súa
interpretación non e doada.
Descoñecemos de
que se trata, aínda que o que parece claro e que esta figura e posterior ós
gravados das coviñas e sucos entre elas.
Seguimos achando novos petroglifos que iremos amosando
segundo foron aparecendo, en orden cronolóxico.
61 - Petróglifo da Peneda
 |
| A Peneda (detalle coviña) |
Pequena peneda
con superficie superior esférica,
sobre a que se aprecian varias coviñas.
Estas son de un
tamaño medio, aproximado de
4cm de diámetro, algunha de elas aparece
repicada.
 |
| A Peneda |
62 - Petróglifo Penedo da Margarida
 |
| A Margarida (parte superior) |
Gran bolo
granítico de 4m de longo por 3m de ancho e unha altura de uns 2m, con gravuras
na súa parte superior, así como algunha no lateral.
Posible lugar de
culto que foi reaproveitado na idade media para marcar os lindes entre os
concellos de Baños de Molgas e Xunqueira de Ambía. Actualmente non coincide
xustamente cos limites, estando uns metros adentrado no terreo de Xunqueira.
Ademais marcaría o punto común ás parroquias de Armariz (San Salvador ) e
a de Xunqueira de Ambía (Santa María a Real), as dúas no concello de Xunqueira
de Ambía xunto á de Ponte Ambía (Santa María), esta do concello de Baños
de Molgas.
 |
| A Margarida (bolo) |
No Catastro de
Ensenada aparece citado “y sigue subiendo al outeiro llamado do
aforcado, y deeste al Penedo dela Margarida, y deaqui al Marco da Portela”
Na superficie
superior do penedo conta con polo menos 60 coviñas, con uns diámetros que van
dende os 4cm ós 7cm. Tamén se distinguen varios canles, dous de eles cruzados a
90º formando o que pode ser unha cruz, posiblemente non contemporánea do resto
da gravura, que puido ser feita no medievo ou polo menos retocada para
convertela en cruz de termo.
Unha das
cazoletas mais grande fixérona aproveitando un saínte que ten a rocha polo lado
de nacente.
Tanto polo lado
sur como por poñente aparecen varias coviñas aliñadas, que baixan ata a altura
do terreo.
63 - Petróglifo dos Piñeiros
Na zona de os Piñeiros, na parroquia de Presqueira (San Martiño), en lameira de escasa pendente, atopamos na súa parte alta un grupo de pedras, nas que vemos varias cazoletas dun tamaño considerable.
Están orientadas
de nacente a poñente, as tres maiores teñen un tamaño entre 8cm e 11cm de
diámetro. Aprécianse polo menos outras dúas de menor tamaño.
Faría falta unha
limpeza das penedas para comprobar o tamaño e cantidade de gravuras.
Na parroquia de Poedo (Santa María), en penedo próximo o pobo e con unhas medidas de
10m de longo por 7 de ancho e 2m de alto, sitúanse varios motivos gravados
maiormente na superficie superior.
 |
| Bouza da Pena I(sup. superior) |
Trátase de preto
de un cento de coviñas espalladas pola superficie da peneda. En algunha zona
entre o lado sur e poñente, baixan varias cazoletas pola superficie lateral ata
chegar a altura do terreo.
Estas coviñas
teñen unhas medidas de entre 3 e 6cm de diámetro e unha fondura de 1 a 3cm.
Varias de estas cazoletas están unidas con sucos de entre 2 e 3cm de ancho por
1,5 aproximadamente de fondos. Tamén se distingue unha figura feita con varios
sucos, sen mediar coviña algunha.
 |
| Bouza da Pena I |
A figura que mais
nos chama a atención e a formada por un circulo de uns 10cm de diámetro que no
seu interior ten unha de estas pequenas pías, da que sae unha canle de uns 30cm
en dirección a poñente.
Atópase na chamada
Bouza da Pena, topónimo en clara alusión a esta pedra, aínda que a zona ten
outras penedas con gravuras, non sendo tan espectaculares como esta.
http://patrimoniogalego.net/index.php/99256/2018/03/petroglifo-bouza-da-pena-i/
65 -
Petróglifo Bouza da Pena II
 |
| Bouza da Pena II (coviñas e sucos) |
Trátase de unha
longa peneda que no seu lado sur, que dispón dunha zona próxima xa a altura do
terreo, na que aparecen as gravuras.
Estas están
formadas por varias cazoletas, unhas 20, a metade aproximadamente nun tamaño de
2,5 a 3cm de diámetro e o resto con un diámetro de 5 a 6cm.
Entre estas
caviñas adivíñase algún suco que une varias de elas.
 |
| Bouza da Pena II |
Atópase na
chamada Bouza da Pena, topónimo en clara alusión a unha pedra próxima a esta,
con unhas gravuras mais “grandiosas” , a (Bouza da Pena I).
Unha limpeza do
penedo poderíanos amosar parte do gravado oculto polo musgo e broza que cubre o
granito.
66 -
Petróglifo Bouza da Pena III
 |
| Bouza da Pena III (coviñas) |
Peneda
semi-enterrada, que na súa parte visible, distínguense varias coviñas, unha
ducia. Estas cazoletas teñen un tamaño entre 3 e 6cm de diámetro, algunha de
elas con moi pouca profundidade.
 |
| Bouza da Pena III |
Atópase na
chamada Bouza da Pena, topónimo en clara alusión a unha pedra próxima a esta,
con unhas gravuras mais “grandiosas”
Unha limpeza do
penedo poderíanos amosar parte do gravado oculto pola terra pedras e broza que
cubre o granito.
 |
| Bouza da Pena IV (coviñas) |
Bolo granítico
alongado, no que se localizan máis de unha ducia de coviñas, na súa parte
superior. Estas coviñas, de tamaño variado entre 3 e 8cm de diámetro atópanse
agrupadas en dúas zonas.
Polo lado sur e
poñente, este penedo ten unha parte plana onde xa se mete no terreo, por esta
zona divisase algunha coviña máis, espallada. En algunha de elas intúese un
circulo arredor, pero moi desgastado.
 |
| Bouza da Pena I |
Unha limpeza do
penedo poderíanos amosar parte do gravado oculto polo musgo e broza que cubre o
granito.
Atópase na
chamada Bouza da Pena, topónimo en clara alusión a unha pedra próxima a esta,
con unhas gravuras mais “grandiosas”, a (Bouza da Pena I).
68- Petróglifo do Portiño
 |
| O Portiño |
Peneda de uns
4,5m de longo por 2,5 de ancho con pouca altura, con superficie superior
aplanada, na que aparecen dúas pías naturais acompañada de varias coviñas
artificiais.
Estas coviñas,
unhas oito, teñen un diámetro de entre 3 e 5cm de diámetro e unha fondura de
entre 1 e 2cm
 |
| O Portiño |
O desgaste da
pedra impide ver con claridade as cazoletas espalladas pola superficie da
peneda.
Atopámola na zona
do Portiño, parroquia de Poedo (Santa María), próxima ó regueiro do lugar.
69- Petróglifo da Seixosa
 |
| A Seixosa (coviña) |
Outra gravura da
parroquia de Poedo (Santa María)
Pequeno
afloramento granítico, no que destaca un pequeno saínte alongado e
aparentemente exento, en posición horizontal, no que se localizan as gravuras.
 |
| A Seixosa |
Estas gravuras
están formadas por 9 coviñas que oscilan entre os 3cm e os 5cm de diámetro, ten
outra cazoleta de maior diámetro, que podería ter orixe natural.
Localízanse
espalladas pola superficie superior da peneda.
A poucos metros,
descorre un pequeno regueiro, demostrándose outra vez mais que esta situación e
unha das condicións e axudaba para que os nosos antigos fixeran estes
símbolos na pedra.
70- Petróglifo na
laxe do canastro
 |
| Coviña na Laxe do Canastro |
Ata non fai
moitos anos, comezos do século XXI, situábase un canastro dentro da aldea de
Poedo, empoleirado nun penedo existente en cruce de camiños.
Para a colocación
de este canastro, foron necesarias obras de cantearía para o seu asentamento,
rebaixando o granito onde coincidían as bases dos pés. A esta operación debese
sumar os continuos rebaixes para favorecer o paso dos carros por todo o perfil
exterior. Estas operacións fixeron que se estragaran probablemente en gran
parte as gravuras existentes sobre esta rocha.
 |
| Laxe do Canastro |
Na actualidade
mantéñense unhas catro coviñas dispersas pola súa superficie superior, son
cazoletas ben definidas con uns 4 ou 5cm de diámetro e unha fondura superior a
2cm.
 |
| Canastro sobre a rocha (Foto web) |
71- Petróglifo de
Canceliñas
Pequeno
afloramento granítico no que destacan dous tipos de gravuras, na parte alta
varias coviñas repartidas maiormente en dúas zonas, e unha especie de estrías
verticais feitas nunha especie de espolón que sae do grupo granítico en
dirección a nacente.
 |
| Canceliñas (detalle sucos) |
As coviñas teñen
unhas dimensión aproximadas entre 4 e 6cm de diámetro.
As estrías
verticais, están feitas con sucos de uns 3cm de ancho e 2cm de fondo, como
medidas medias, sendo maiores na cresta superior onde teñen algún de estes
sucos uns 5cm de ancho. Estes canles teñen unha separación de entre 15 e 20cm,
decrecendo esa medida cando se aproximan a zona onde o granito tamén decrece e
desaparece no terreo.
 |
| Canceliñas |
Estes sucos
ascenden pola cresta de esta parte da pedra e baixan pola outra beira, pasando
desde o terreo na parte sur ata o terreo na parte norte.
Este afloramento
coincide con un dos vértices da liña divisoria entre os concellos de Baños de
Molgas e Xunqueira de Ambía.
72 - Petróglifo da
Cabadiña
 |
| Cabadiña (detalle coviñas con sucos) |
Pequeno
afloramento granítico no que destacan dous tipos de gravuras, na parte alta
varias coviñas repartidas maiormente en dúas zonas, e unha especie de estrías
verticais feitas nunha especie de espolón que sae do grupo granítico en
dirección a nacente.
As coviñas teñen
unhas dimensión aproximadas entre 4 e 6cm de diámetro.
 |
| Cabadiña |
As estrías
verticais, están feitas con sucos de uns 3cm de ancho e 2cm de fondo, como
medidas medias, sendo maiores na cresta superior onde teñen algún de estes
sucos uns 5cm de ancho. Estes canles teñen unha separación de entre 15 e 20cm,
decrecendo esa medida cando se aproximan a zona onde o granito tamén decrece e
desaparece no terreo.
Estes sucos
ascenden pola cresta de esta parte da pedra e baixan pola outra beira, pasando
desde o terreo na parte sur ata o terreo na parte norte.
Este afloramento
coincide con un dos vértices da liña divisoria entre os concellos de Baños de
Molgas e Xunqueira de Ambía.
73- Petróglifo de Peixón
 |
| Peixón (detalle coviñas) |
Preto da cima do
outeiro de Peixón, e tamén a escasos 2m da cruz de Peixón, localízase esta
gravura.
Sobre a
superficie superior de unha peneda, sitúanse algo mais de unha ducia de coviñas
con unhas medidas medias de entre 3cm e 4cm de diámetro.
A base granítica
onde se atopa, está protexida do norte por unha rocha mais alta, a modo de
abrigo.
 |
| Peixón |
No Catastro de
Ensenada, no marxeo do Couto de Poedo, aparece unha referencia a este outeiro e
á cruz en cuestión, sendo así:
“y de allí sigue al Peñasco que se dice da Corga
de Apeixón y de este a otro Peñasco que se llama da Cavadiña Longa en los
cuales ay Cruces que demuestra ser señal de demarcación ......”
Con isto
confirmamos que se atopa na liña divisoria dos concellos de Xunqueira de Ambía
e Baños de Molgas e á súa vez das parroquias de Bobadela a Pinta (Santa
Mariña), Sobradelo (San Román) e Poedo (Santa María).
74- Petróglifo do Agro
 |
| O Agro (detalle coviñas naviformes) |
Peneda con orientación cara o nacente, con unhas medidas de 6m de longo por 3,5 de ancho e pouca altura sobre o terreo. Pola espiña central sitúanse unhas dúas ducias de coviñas, de moi distintos tamaños.
As mais pequenas teñen entre 2cm e 4cm de diámetro, as maiores teñen unha
forma alongada (naviforme) de 20cm de longo por 9cm de ancho aproximadamente,
con algún canle uníndoas. Parecen orientadas para poder traballar dende os dous
lados do penedo, machucando algún froito ou cereal.
 |
| O Agro, vista xeral |
Atopámolo situado sobre a liña que delimita os concellos de Baños de Molgas
e Xunqueira de Ambía, así como as parroquias de Guamil (Santa María) e
Sobradelo (San Román)
75 - Petróglifo de Romeu
 |
| Romeu (detalle coviñas) |
Gran afloramento
no que se localizan dúas zonas con gravuras. Unha de estas zonas está formada
por 3 coviñas de un diámetro aproximado de 6cm, tamén se aprecia un suco.
 |
| Romeu (detalle canle con coviña) |
A outra
zona, esta formada por outras 3 coviñas e varios sucos estre elas, na
intersección entre dous de estes canles, aparece outra coviña que non é de unha
forma tan regular como as outras, pode que estea repicada.
Como sempre espero que sexa do voso interese, e sobre todo que chegue a aqueles que os deben coidar e por en valor.
Best Casino Games: Slots, Blackjack, Roulette - JamBase
ResponderEliminarAll the fun 통영 출장마사지 of 청주 출장안마 Vegas has 목포 출장마사지 come to Michigan's largest casino 경상북도 출장안마 resort, Mohegan Sun. From table games to slots, bingo, keno and more, you'll find it all at 전라남도 출장안마